بهترین زمان تعویض تسمه تایم + علائم خرابی تسمه تایم

تسمه تایم چیست و چه کاربردی دارد؟ زمان تعویض تسمه تایم را چگونه تشخیص دهیم؟ خطرات تعویض دیرهنگام تسمه تایم ماشین چیست؟ اگر برای شما هم این سوالات پیش آمده پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

تسمه تایم یکی از اصلی ترین قطعات و اجزای خودرو محسوب می شود که نقش مهمی در به کار افتادن و عملکرد صحیح موتور دارد. عوامل مختلفی باعث خراب شدن این قطعه می شوند که اتمام طول عمر را می توان مهمترین آنها در نظر گرفت. در صورت خراب شدن تسمه تایم علائم و نشانه هایی بروز داده می شوند که اگر راجب آن ها اطلاعات داشته باشید می توانید به موقع این تسمه را تعویض کرده و از خطرات و مشکلات جدی تر جلوگیری کنید. در این مقاله تمامی علائم خراب شدن تسمه تایم و بهترین زمان تعویض آن در خودروهای مختلف به صورت کامل برای شما توضیح می دهیم.

تسمه تایم چیست و نقش آن در خودرو

تسمه تایم یک تسمه پلاستیکی است که رابط میان میل لنگ و میل سوپاپ است. نقش این تسمه به حرکت درآوردن سوپاپ های می باشد. یعنی تسمه تایم به گونه ای تنظیم شده که با چرخش میل لنگ، میل سوپاپ را می چرخاند.

موتور احتراق داخلی خودرو دارای چرخه ای چهار مرحله ای است که شامل مکش (پایین رفتن پیستون در سیلندر و باز شدن سوپاپ هوا و مکش مخلوط سوخت و هوا)، تراکم (بالا رفتن پیستون در سیلندر و بسته شدن سوپاپ هوا و کمپرس مخلوط هوا و سوخت)، توان (جرقه زدن شمع و انفجار یا همان احتراق مخلوط سوخت و هوا و پایین رفتن پیستون و باز شدن سوپاپ دود) و تخلیه (بالا آمدن پیستون و خروج دود از محل سوپاپ دود) می شود.

وظیفه تسمه تایم زمانبندی درست باز و بسته شدن سوپاپ هوا و سوپاپ دود است. درواقع این تسمه با هماهنگ کردن سرعت چرخش میل ‌لنگ با میل سوپاپ، زمان باز و بسته شدن سوپاپ ‌ها را تنظیم می ‌کند.

علائم خرابی تسمه تایم چیست؟

• ایجاد ترک و خوردگی بر روی تسمه تایم
• مشکل در استارت خوردن ماشین
• خروج دود زیاد پس از روشن کردن ماشین
• نشت روغن از جلوی موتور
• شنیدن صدای تیک تیک از موتور
• روشن نشدن موتور ماشین
• نامنظم کار کردن موتور
• چک کردن چراغ موتور
• کشیدگی زیاد تسمه تایم
• افت فشار روغن ماشین
• پیستون یا سوپاپ شکسته

تسمه تایم با اینکه از جنس پلاستیک است اما از مقاومت و استحکام خوبی برخوردار می باشد. این تسمه ممکن است به دلیل اتمام طول عمر و یا عوامل دیگر دچار خرابی شود. زمانی که این قطعه دچار مشکل شود یکی از نشانه های زیر در خودرو ظاهر می گردد. این علائم می توانند از علائم خرابی تسمه تایم پراید نیز باشند.

1- ایجاد ترک و خوردگی بر روی تسمه تایم

یکی از مهمترین علائم خراب شدن تسمه تایم، تغییر ظاهر آن است. یعنی اگر در زمان بررسی آن ترک ها و خوردگی ها و یا جدا شدن بخش هایی از قطعات و دندانه های آن را مشاهده کردید، زمان تعویض این قطعه فرا رسیده است. به طور کلی تسمه تایم نباید فرسوده و یا دندانه های آن دچار ساییدگی شده باشند.

2- مشکل در استارت خوردن ماشین

اختلال در استارت خوردن ماشین یکی دیگر از نشانه های خرابی تسمه تایم محسوب می شود. این قطعه از اهمیت بالایی برخوردار بوده و به گونه ای تنظیم شده که کارکرد منظمی داشته باشد. تسمه تایم به نحوی عمل می کند که با هربار چرخش بادامک، میل لنگ دو بار می چرخد و دریچه های ورودی و خروجی گاز متناسب با حرکت پیستون ها باز و بسته می شوند.

اگر به هر دلیلی این زمانبندی و نظم در عملکرد بادامک، میل لنگ، پیستون ها و دریچه ها برهم بخورد، بر سایر قسمت های موتور نیز اثر منفی می گذارد و در نتیجه ماشین استارت نمی خورد و یا استارت زدن آن به سختی و با مشکل مواجه می شود.

3- خروج دود زیاد پس از روشن کردن ماشین

اگر خودروی شما دود اضافه و بیش از حدی را خارج کند این احتمال دارد که تسمه تایم دچار مشکل شده است و زمان تعویض آن فرا رسیده است.

زمانی که تسمه تایم معیوب باشد، موتور برای حرکت کردن به قطعات و بخش های دیگر فشار زیاد و غیر طبیعی وارد می کند و از طرفی مصرف سوخت نیز بالاتر می رود. در نتیجه دود اضافه ای تولید می شود.

4- نشت روغن از جلوی موتور

اگر متوجه نشت روغن از قسمت جلوی موتور خودرو شدید باید وضعیت تسمه تایم را چک کنید. معمولا در زمان خراب شدن این قطعه، روغن از کاور آن که توسط یک سری پیچ و مهره محافظت شده است، نشت پیدا می کند. این امر پس از مدتی موجب شل شدن تسمه و همچنین بالا رفتن دمای موتور و جوش آوردن آن می شود.

5- شنیدن صدای تیک تیک از موتور

لرزش و به صدا درآمدن موتور را می توان به عنوان یکی دیگر از نشانه های خرابی تسمه تایم عنوان کرد. زمانی که تسمه تایم کیفیت و کارکرد اولیه خود را نداشته باشد، به موتور فشار مضاعفی برای به کار افتادن وارد می شود. حرکت کردن میل لنگ و بادامک وقتی با اختلال و دشواری همراه می شوند لرزشی غیر عادی و صدایی آزاردهنده شبیه تیک تیک به وجود می آید.

البته ممکن است این صدا در اثر مشکلات دیگری نیز رخ دهد اما همیشه باید احتمال خرابی تسمه تایم در نظر گرفته شود. بنابراین در صورت شنیدن صدای تیک تیک از داخل کاپوت و محفظه موتور توصیه می شود سریعا به تعمیرگاه معتبر و مجاز مراجعه کنید تا مکانیک با عیب یابی دقیق بتواند مشکل را شناسایی و برطرف کند.

6- روشن نشدن موتور ماشین

همانطور که گفته شد تسمه تایم باعث چرخش میل لنگ و بالا پایین رفتن سوپاپ ها و تکمیل عملیات احتراق می شود. اگر این تسمه خراب باشد این موارد طبق زمانبندی درست انجام نشده و عدم به موقع عمل کردن سوپاپ ها موجب روشن نشدن ماشین می شود.

خرابی تسمه تایم در اثر برهم خوردن تنظیم مراحل احتراق، روشن نشدن ماشین را در پی دارد. ممکن است شما استارت بزنید و حتی صدای استارت خوردن موتور را نیز بشنوید اما خبری از روشن شدن و به کار افتادن آن نباشد.

7- نامنظم کار کردن موتور

نامنظم کار کردن موتور و اختلال در عملکرد دور موتور از دیگر علائم و نشانه های خرابی تسمه تایم محسوب می شوند. اگر تسمه تایم خراب شده باشد، شروع به لغزش کرده و همین لغزش باعث افزایش غیر عادی دور موتور می شود.

اگر در هنگام رانندگی متوجه تغییر ناگهانی دور موتور شدید باید سریعا وضعیت تسمه تایم را بررسی کنید. در صورت نیاز باید به تعمیرگاه معتبر مراجعه شده و تسمه تایم تعویض گردد.

8- چک کردن چراغ موتور

چراغ موتور یکی از مهمترین چراغ های پشت آمپر خودرو محسوب می شود که باید همیشه توجه ویژه ای به آن داشته باشید. روشن شدن این چراغ نشان دهنده بروز یک مشکل در قسمتی از موتور است. مشکلات مختلفی ممکن است رخ دهند و چراغ موتور روشن گردد که یکی از آنها خرابی تسمه تایم است.

بنابراین اگر با چراغ موتور روشن مواجه شدید، سریعا برای بررسی وضعیت موتور و مخصوصا تسمه تایم به تعمیرگاه مراجعه کنید. زیرا در صورت عدم رسیدگی به موقع ممکن است مشکلات بدتری به وجود آمده و آسیب های بیشتری به موتور وارد گردد.

9- کشیدگی زیاد تسمه تایم

تسمه تایم اندازه مشخصی دارد و در هر خودرویی سایز این تسمه با خودرو دیگر ممکن است متفاوت باشد. اگر حین بررسی و چک کردن این تسمه متوجه تغییر سایز و یا اصطلاحا کشیدگی آن شدید، باید بدانید که زمان تعویضش فرا رسیده است. کشیدگی زیاد تسمه تایم موجب اختلال در عملکرد آن و در نتیجه اختلال در عملکرد میل لنگ و سوپاپ ها شده و درنتیجه موتور ماشین بد کار می کند.

10- افت فشار روغن ماشین

با خرابی تسمه تایم وضعیت حرکت پیستون ها نیز دچار مشکل می شود. در نتیجه فشار زیادی به موتور وارد شده و میزان مصرف روغن افزایش می یابد. این مصرف بیش از حد و غیر طبیعی روغن یکی دیگر از دلایل ایراد در تسمه تایم محسوب می شود. زمانی که با افت فشار روغن مواجه شدید حتما در بررسی های خود، چک کردن وضعیت تسمه تایم را نیز مد نظر قرار دهید.

11- پیستون یا سوپاپ شکسته

شکستن پیستون یا سوپاپ یکی از مهمترین و در عین حال بدترین نشانه های خرابی تسمه تایم است. شاید با مشاهده موارد دیگر بتوانید به موقع عمل کرده و تسمه تایم خود را تعویض کنید. اما زمانی که خرابی این تسمه را متوجه نشده و یا به آن اهمیت ندهید، در اثر فشار بیش از حد و برهم خوردن زمانبندی حرکت میل لنگ، پیستون ها و سوپاپ ها دچار خرابی و شکستگی می شوند که در نتیجه مشکلات بسیار جدی تری برای موتور به وجود می آید.

زمان تعویض تسمه تایم چه وقتی است؟

زمان تعویض تسمه تایم در وهله اول به میزان کارکرد موتور خودرو بستگی دارد. یعنی سازندگان خودرو برای محصولات خود یک فاصله مسافتی مشخصی را تعیین می کنند که باید طبق آن تسمه تایم و برخی دیگر از قطعات تعویض شوند.

برای مثال توصیه می شود هر 60 هزار کیلومتر کارکرد موتور، تسمه تایم جدید نصب شود. البته این عدد در خودروهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. علاوه بر این زمانبندی براساس فواصل مسافتی، با مشاهده هرکدام از علائم و نشانه های خرابی تسمه تایم باید جهت تعویض این تسمه اقدام کنید.

1- زمان تعویض تسمه تایم پژو

مدل های مختلفی از برند پژو مانند 206، 207، پارس و … وجود دارد که معمولا توصیه می شود تسمه تایم آنها پس از طی مسافت 60 هزار کیلومتر تعویض گردد. در برخی از مدل های پژو نیز می توان هر 70 هزار کیلومتر نسبت به تعویض اقدام کرد اما برای احتیاط بیشتر بهتر است همان 60 هزار کیلومتر در نظر گرفته شود.

زمان تعویض تسمه پژو پارس

برای تعویض تسمه تایم پژو پارس، توصیه می‌شود که این کار را هر 60 هزار کیلومتر یک بار انجام دهید. اما برای اطمینان بیشتر، پیشنهاد می‌شود که قبل از رسیدن به 50 هزار کیلومتر، تسمه تعویض شود. این معمولاً حدود 4 سال طول می‌کشد . اگر خودروی شما استفاده زیادی دارد یا در شرایط سخت ترافیکی کار می‌کند، ممکن است نیاز به تعویض زودتر از این دوره‌ها باشد.

2- زمان تعویض تسمه تایم پراید

خودرو پراید که یکی از ارزانترین و پرطرفدارترین خودروهای داخل کشور محسوب می شود نیز دارای چندین مدل مانند 111، 132، 131 و … است. برای تعویض تسمه تایم پراید مسافت تعیین شده توسط گروه خودروسازی سایپا هر 80 هزار کیلومتر می باشد.

3- زمان تعویض تسمه تایم ال 90

اگر دارای خودرو تندر 90 یا همان ال 90 هستید، باید پس از هر 45 هزار کیلومتر رانندگی، تسمه تایم را تعویض کنید. رعایت این فاصله مسافتی که توسط سازندگان این خودرو مشخص شده موجب جلوگیری از بروز مشکلات مختلف برای موتور خودروی شما می شود.

4- زمان تعویض تسمه تایم تیبا

فاصله مسافتی که برای تعویض تسمه تایم خودرو تیبا در نظر گرفته شده است، 70 هزار کیلومتر می باشد. یعنی دارندگان این خودرو باید پس از طی این مسافت که ممکن است در مدت زمان کوتاه یا طولانی صورت بگیرد، نسبت به تعویض این قطعه اقدام کنند.

اقدامات لازم برای افزایش طول عمر تسمه تایم و جلوگیری از تعویض آن

برای جلوگیری از خراب شدن زودتر تسمه تایم و افزایش کارکرد آن تا رسیدن به فاصله مسافتی تعیین شده توسط سازنده خودرو باید یکسری نکات را رعایت کرد. از مهمترین این اقدامات می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• عدم استفاده از دور موتور بالا
• عدم شتاب گیری ناگهانی و وارد کردن فشار مضاعف به موتور
• استفاده از دنده متناسب با قدرت و سرعت خودرو
• بررسی منظم وضعیت سلامت قطعات مختلف موتور که در ارتباط با تسمه تایم هستند
• استفاده از تسمه باکیفیت و اصلی
• عدم استفاده از خودرو به مدت طولانی و یکسره
• برطرف کردن روغن ریزی موتور و جلوگیری از چرب شدن تسمه تایم
• استفاده از سوخت و روغن با کیفیت
• عوارض ناشی از عدم تعویض تسمه تایم و پاره شدن آن

عوارض ناشی از عدم تعویض تسمه تایم و پاره شدن آن

تسمه تایم جزو حیاتی ترین اجزای موتور خودرو محسوب می شود و اگر دچار خرابی شود باعث بروز مشکلات مختلفی می گردد. برخی افراد به دلیل سهل انگاری و کم دقتی و یا صرفه جویی در هزینه تعویض تسمه تایم را به تاخیر می اندازند.

اما از این موضوع غافل هستند که پارگی تسمه تایم می تواند تا چه حد آسیب و خسارت وارد کند. از مهمترین عوارض ناشی از عدم تعویض تسمه تایم و پاره شدن آن می توان موارد زیر را نام برد:

• استارت نخوردن و روشن نشدن ماشین
• شکستگی پیستون ها و سوپاپ ها
• آسیب دیدن بلوک سیلندر
• نشت روغن
• بالا رفتن مصرف سوخت
• به صدا و لرزش افتادن موتور
• آسیب دیدن میل لنگ
• خروج دود زیاد و غیرطبیعی از اگزوز
• کاهش قدرت و شتاب خودرو
• خاموش شدن ناگهانی و قفل کردن موتور

سوالات متداول

1- از کجا بفهمیم که چه زمانی باید تسمه تایم خودرو را عوض کرد؟

علائم مختلفی هستند که نشان دهنده تعویض تسمه تایم خودرو محسوب می شوند. اولین و مهمترین آنها فاصله مسافتی است. یعنی پس از مقدار مشخص مسافت و کارکرد تعیین شده توسط سازندگان خودرو، تسمه تایم آن باید تعویض گردد. از دیگر علائمی که در صورت مواجه شدن با آنها باید نسبت به تعویض تسمه تایم اقدام کنید می توان به شنیدن صدای تیک تیک از موتور، لرزش موتور، استارت نخوردن و روشن نشدن موتور، کارکرد نامنظم موتور، خروج دود زیاد، بروز ترک و پوسیدگی بر روی تسمه و … اشاره کرد.

2- نحوه رانندگی تا چه حد بر خراب شدن تسمه تایم تاثیر دارد؟

از مهمترین دلایل خرابی یا پاره شدن و پوسیدگی تیسمه تایم خودرو می توان به رفتار و عملکرد اشتباه و نادرست در رانندگی اشاره کرد. یکسری از عادت های غلط مانند شتاب گیری بی موقع و ناگهانی، انتخاب دنده نامناسب با توجه به سرعت و قدرت ماشین یا همان به اصطلاح دنده مرده حرکت کردن، رانندگی طولانی مدت و … باعث وارد آمدن فشار به تسمه تایم و موتور می شود.

نتیجه گیری

اطلاع از نشانه های تعویض تسمه تایم به شما این امکان را می دهد که از آسیب ها و خسارت های جدی تر و بیشتر جلوگیری کنید. تسمه تایم جزو با اهمیت ترین قطعات موتور خودرو است که در صورت خراب شدن و عدم تعویض آن مشکلات زیادی به وجود خواهد آمد. بنابراین با دقت به علائم پارگی آن و همچنین رفتار دریت در نوع رانندگی می توانید از بروز این مشکلات جلوگیری کنید.

توجه: پایتخت فناوری یک مجتمع آموزشی معتبر در تهران زیر نظر سازمان فنی حرفه ای است که دوره های های تخصصی از جمله آموزش کابینت سازی، آموزش نقاشی خودرو، آموزش کارشناسی خودو برگزار می کند. این دوره ها به صورت تخصصی برگزار شده و از بهترین اساتید هر حوزه دعوت به تدریس شده است.