آشنایی با انواع سیم و کابل برق

سیم و کابل برق عضو جدایی ناپذیر سیستم ها، شبکه ها، مدارات برقی، دستگاه های الکترونیکی و … می باشند و از آن ها برای انتقال جریان الکتریکی استفاده می شود. مدل های مختلفی از این سیم ها و کابل ها در خانه ها و ساختمان ها وجود دارد که هر کدام کاربرد، شکل ظاهری و قدرت و توانایی مخصوص به خود را دارند. اگر به دنبال آشنایی بیشتر با انواع سیم و کابل برق هستید، پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

تفاوت سیم و کابل چیست؟

برخلاف تصور اکثر افراد، سیم و کابل با یکدیگر متفاوت هستند و مفهوم کاملا جداگانه ای دارند چرا که هر دو برای انتقال جریان الکتریکی کاربرد دارند و به همین دلیل با هم اشتباه گرفته می شوند.

همچنین بخوانید:انواع فیوز و کاربرد هر یک

سیم برق از یک رشته هادی آلومینیومی یا مسی ساخته شده است که دارای یک پوشش عایق می باشد. اما کابل از چندین رشته هادی آلومینیومی یا مسی تشکیل شده که به یکدیگر تابیده شده اند و در پوششی ضخیم تر با میزان عایق بندی بالاتر و بهتر قرار دارند. درواقع، می توان گفت کابل از چند رشته سیم ساخته شده که در کنار یکدیگر در یک پوشش محافظ قرار گرفته اند.

معرفی انواع سیم برق

حتما شما هم انواع مختلف سیم را در زندگی روزمره و به ویژه خانه خود دیده اید. سیم های زیادی با کاربردهای گوناگون در اطراف ما وجود دارند که می توان به سیم برق سیم کشی ساختمان، سیم های مخابرات، سیم برق دستگاه های الکترونیکی، سیم های سیستم برق خودرو، سیم برق خانگی و … اشاره کرد. هر کدام از این سیم ها با توجه به نوع کاربرد خود از ویژگی ها و خصوصیات منحصربفردی برخوردارند.

مهمترین انواع سیم برق شامل موارد زیر می شود:

1- سیم مفتول

یکی از پرکاربردترین انواع سیم برق خانگی، سیم مفتول است که یک رسانای منفرد محسوب می شود زیرا دارای تک رشته هادی از جنس مس یا آلومینیوم است. این سیم که به سیم خشک نیز معروف است دارای یک لایه عایق PVC بوده و در ساختمان سازی کاربرد بسیاری دارد. علاوه بر ساختمان، از این نوع سیم در تابلوها و توزیع کننده های برق نیز استفاده می شود.

ولتاژ سیم مفتول از 300 تا 750 متغیر بوده و برای فرکانس های بالا گزینه مناسبی است. یکی از مزیت های بزرگ این نوع سیم قیمت مناسب آن است. از این رو یکی از رایج ترین، پرفروش ترین و پرمصرف ترین نوع سیم برق به شمار می رود.

2- سیم نیمه افشان

سیم نیمه افشان نوعی دیگر از انواع سیم برق است که شباهت هایی با سیم مفتول دارد. سیم نیمه افشان همانند سیم مفتول دارای یک عایق از جنس پی وی سی بوده که درون این پوشش چند رشته سیم به هم تابیده شده و چسبیده اند. تصور کنید هادی سیم مفتول با همان قطر و اندازه به صورت رشته ای درآمده است.

سیم نیمه افشان نیز کاربردهای مشابهی با سیم مفتول دارد و از آن در ساختمان سازی و خانه ها استفاده زیادی می شود. با این تفاوت که در مواردی که نیاز به انعطاف بیشتری است، سیم نیمه افشان گزینه مناسبتری نسبت به سیم مفتول محسوب می گردد.

3- سیم افشان

سیم افشان که با نام سیم انعطاف پذیر شناخته می شود، یکی از مهمترین انواع سیم برق خانگی است. این سیم از رشته های بسیار نازک هادی که به هم تابیده شده اند تشکیل می شود. این رشته ها توسط یک عایق پلاستیکی پی وی سی محافظت شده است که انعطاف بالایی دارد. سیم افشان همان سیم مفتول است با تعداد رشته های بیشتر و نازکتر از سیم نیمه افشان که کاربردهای فراوانی در سیم کشی ساختمان و منازل دارد.

معرفی انواع کابل برق

انواع مختلفی از کابل برق تولید و در بازار عرضه می شود که براساس پارامترهایی مانند سطح ولتاژ، نوع هادی، ساختار هادی، نوع عایق و روکش، تعداد رشته ها، نوع حفاظت الکتریکی، نوع حفاظت مکانیکی، کاربرد، استاندارد، سطح مقطع یا قطر و … تقسیم بندی می شوند.

1- انواع کابل برق براساس سطح ولتاژ

• کابل فشار ضعیف (Low Voltage Cables) که با علامت اختصاری LV شناخته می شود دارای سطح ولتاژ 300 تا 1000 ولت است.
• کابل فشار متوسط (Medium Voltage Cables) که با علامت اختصاری MV شناخته می شود دارای سطح ولتاژ 1 تا 33 کیلو ولت است.
• کابل فشار قوی (High Voltage Cables) که با علامت اختصاری HV شناخته می شود دارای سطح ولتاژ 63 تا 230 کیلو ولت است.
• کابل فوق فشار قوی (Extra High Voltage Cables) که با علامت اختصاری EHV شناخته می شود دارای سطح ولتاژ 400 کیلو ولت به بالا است.

2- انواع کابل برق براساس نوع عایق

برای پوشش کابل های برق یا همان عایق بندی آنها از مواد مختلفی استفاده می شود که می توان بر این اساس آن ها را دسته بندی کرد. از مهمترین موادی که پوشش کابل برق از آنها ساخته می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پلی وینیل کلراید PVC
• پلی اتیلن PE
• پلی تترا فلوئورو اتیلن PTFE
• پلی اتیلن ترفتالات PET
• لاستیک طبیعی NR
• اتیلن وینیل استات EVA
• سیلیکون رابر SIR
• لاستیک کلروپرن CR
• کوپلیمرهای پلی استر
• پلی یورتان

3- انواع کابل برق براساس تعداد رشته

تعداد رشته های سیم یا همان هادی ها نیز در دسته بندی کابل برق نقش دارند. برخی از کابل ها به صورت دو رشته، سه رشته، پنج رشته و یا بالاتر هستند. معمولا کابل های فشار ضعیف از یک تا پنج رشته تشکیل شده و کابل های فشار قوی دارای یک تا سه رشته هادی هستند.

4- انواع کابل برق براساس حفاظت الکتریکی

در برخی از کابل ها لایه های جداگانه از پوشش یا عایق آن وجود دارد که به منظور جلوگیری از نویزها استفاده می شود. این لایه محافظ یا همان شیلد معمولا دور رشته های هادی بافته می شود و حافظت الکتریکی را افزایش می دهد.

کابل های برق با توجه به نوع شیلد یا همان حفاظت الکتریکی نیز به دو دسته تقسیم می شوند. این حفاظ می تواند از جنس آلومینیوم یا مس باشد. معمولا از این نوع کابل برق در نیروگاه ها، تابلوهای برق بزرگ، کارخانه ها، کارگاه ها، کنتورهای خانگی و … استفاده می شود.

5- انواع کابل برق براساس حفاظت مکانیکی

برای حفاظت بیشتر کابل ها در برابر ضربات مکانیکی، بریدگی و به طور کلی جلوگیری از خرابی و قطع شدن آنها از حفاظ مخصوصی استفاده می شود. این حفاظ یا زره از جنس فلز می باشد و دارای انواع مختلف با ضخامت و استحکام متفاوت است. با توجه به نوع حفاظت مکانیکی نیز کابل های برق دسته بندی می شوند. معمولا از این نوع کابل ها برای سیم کشی های بیرونی که در معرض دید قرار دارند استفاده می شود.

6- انواع کابل برق براساس کاربرد

همانطور که گفته شد از کابل های برق در موارد مختلفی مانند ساختمان سازی، مخابرات و … استفاده می شود. این کابل ها ممکن است به صورت زمینی و دیواری بوده و در زیر خاک یا لابلای گچ و مصالح دیوار یا درون لوله ها قرار بگیرند. همچنین ممکن است به صورت آزاد و هوایی در سیم کشی ها مورد استفاده قرار بگیرند.

برهمین اساس انواع کابل برق را می توان طبق کاربرد آنها به چند دسته تقسیم کرد که شامل موارد زیر می شوند:

• کابل زمینی که مناسب برای محیط های داخلی و مکان های ثابت به دور از ضربات مکانیکی و خطرات دیگر است.
• کابل مخابراتی که به صورت چند زوج سیم به هم تابیده بوده و برای انتقال سیگنال در ارتباطات و مخابرات مورد استفاده قرار می گیرد.
• کابل افشان که از ترکیب چند هادی و یک روکش عایق محافظتی تشکیل شده و برای کنترل و اتصال و انتقال جریان برق در خطوط تولید، صنایع ابزارآلات، خطوط مونتاژ، تجهیزات اتوماتیک، ماشین آلات مختلف و … مورد استفاده قرار می گیرند.
• کابل کواکسیال که یک هادی داخلی، یک فویل یا شیلد خارجی و یک لایه عایق دارد و معمولا برای اتصال تلویزیون به آنتن استفاده می شود.
• کابل فیبر نوری که از طریق یک رشته نخ شیشه ای سیگنال ها و اطلاعات را انتقال می دهد و به خاطر پهنای باند بالا در امور مخابراتی مانند فراهم کردن بستر اینترنت کاربرد دارد.

سوالات متداول

1- بهترین نوع سیم برق برای ساختمان سازی کدام است؟

از انواع مختلف سیم برق برای صنعت ساختمان و سیم کشی های مورد نیاز آن استفاده می شود اما سیم مفتول به خاطر کیفیت و قیمت مناسب پرکاربردترین نوع سیم برق محسوب می شود.

2- سیم برق با کابل برق چه تفاوتی دارد؟

سیم برق از یک هادی یا رشته تشکیل شده است اما کابل برق متشکل از چندین رشته هادی که به یکدیگر تابیده شده اند، می باشد.

نتیجه گیری

انواع سیم و کابل برق با کاربردهای گوناگونی که دارند زندگی را برای ما راحت تر ساخته اند. امروزه تصور زندگی بدون سیم کشی ها و عدم دسترسی به نیروی برق امکان پذیر نیست. هر دستگاه الکترونیکی و هر سیستم برقی نیاز به یکسری سیم و کابل برق مخصوص خود دارد. از این رو مدل های مختلفی از کابل و سیم برق با ویژگی های متفاوت تولید و عرضه می شوند. امیدواریم با استفاده از مطالب ارائه شده به طور جامع و کامل با انواع سیم و کابل برق آشنا شده باشید.