معرفی جامع زبان های برنامه نویسی پی ال سی

معرفی جامع زبان های برنامه نویسی پی ال سی

زبان های برنامه نویسی پی ال سی مجموعه ای از دستورالعمل ها هستند که با نوشته شدن در نرم افزاری مخصوص فرمان های کنترلی فرآیند پی ال سی را تعیین می کنند. همانطور که می دانید پی ال سی برنامه پذیر و منطقی بوده و می توان آن را به گونه ای تنظیم کرد که دستورات مشخصی را اجرایی کند. این دستورات توسط برنامه های مشخصی نوشته می شوند که با یکدیگر تفاوت هایی دارند. هر کدام از زبان های برنامه نویسی PLC از ویژگی ها و مزایا و معایبی برخوردار بوده که در این مقاله به بررسی جامع و کامل آنها می پردازیم.

استاندارد زبان های برنامه نویسی پی ال سی

در زمان ابداع و ظهور اولین مدل از پی ال سی، شرکت های مختلفی به تولید این وسیله پرداختند. همین امر موجب شد تنوع زیادی به وجود آید و ساختارها و برنامه نویسی های گوناگونی برای پی ال سی ها در نظر گرفته شود. از این رو کمیسیون بین المللی الکترونیک برای یکپارچگی جنبه های مختلف سخت افزاری، نرم افزاری، نصب، برنامه ریزی، تست و … استانداردی را مشخص کرد.

استاندارد زبان های برنامه نویسی PLC که تحت عنوان استاندارد IEC1131 شناخته می شود شامل بخش های مختلفی مانند اطلاعات کلی، پیش نیازهای سخت افزاری، آزمایش، راهنما برای کاربران، ارتباطات، زبان های برنامه نویسی، راهنمای استفاده از زبان های برنامه نویسی، برنامه نویسی کنترل فازی و …  است. در بین این بخش ها زبان های برنامه نویسی از اهمیت زیادی برخوردارند که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

لیست بهترین زبان های برنامه نویسی PLC

زبان های برنامه نویسی مختلفی توسط شرکت های تولید کننده پی ال سی مورد استفاده قرار می گرفت. اما پس از تعیین استاندارد توسط کمیسیون بین المللی الکترونیک، پنج زبان اصلی مشخص شدند که در دوسته زبان های گرافیکی و زبان های متنی قرار می گیرند.

1- زبان برنامه نویسی IL

یکی از ساده ترین زبان های برنامه نویسی مورد استفاده برای پی ال سی، زبان IL یا Instruction List است. این زبان سطح پایینی دارد و از شباهت زیادی با زبان اسمبلی برخوردار است. از این رو برای افرادی که با زبان اسمبلی کار کرده و آشنایی دارند، گزینه مناسبی به شمار می رود.

زبان برنامه نویسی IL

زبان برنامه نویسی IL حاوی کدهای فشرده است که دستورالعمل ها که یا عملگر یا عملوند هستند در یک خط جدید نوشته می شوند. امروزه زبان برنامه نویسی IL دیگر کاربردی ندارد و به عنوان یک زبان منسوخ شده شناخته می شود.

مزایای زبان برنامه نویسی IL

  • استفاده آسان
  • ساده و قابل فهم
  • داشتن شباهت زیاد به زبان اسمبلی
  • بهترین گزینه برای منطق گسسته
  • دارای طراحی گرافیکی

معایب زبان برنامه نویسی IL

  • اختصاص دادن فضای زیادی از صفحه به خود به خاطر گرافیکی بودن
  • دارای محدودیت های مختلف
  • ساختار اطلاعاتی ضعیف
  • اجرای کندتر نسبت به دیگر زبان های برنامه نویسی

2- زبان برنامه نویسی SFC

برای عملیات هایی که به صورت متوالی و همزمان توسط پی ال سی اجرا می شوند، زبان برنامه نویسی SFC یا Sequential Function Chart گزینه ای ایده آل محسوب می شود. این زبان دارای محیطی گرافیکی بوده و برای کسانی که با زبان های برنامه نویسی کامپیوتری آشنایی زیادی ندارند، مناسب است. در زبان SFC عملیات کنترلی به ترتیب قرار می گیرند و به یکدیگر متصل می شوند. این زبان برنامه ‌نویسی هر بلوک عمل منطقی را نشان می ‌دهد که دارای ورودی و خروجی ‌هایی است که در برنامه مشخص می باشند.

زبان برنامه نویسی SFC

این زبان برنامه نویسی قابلیت تقسیم شدن به چند مرحله را دارد. یعنی برنامه نویس می تواند تعیین کند که هر مرحله که شامل یک عمل است در چه زمانی اجرا شود. در واقع با استفاده از این زبان برنامه نویسی امکان فعال یا غیرفعال کردن مراحل مختلف وجود دارد.

مزایای زبان برنامه نویسی SFC

  • امکان جداسازی برنامه
  • گرافیکی بودن
  • قابل درک بودن کدها
  • عیب یابی آسان
  • امکان ویرایش سریع برنامه ها
  • دارای قابلیت فعال یا غیرفعال کردن مراحل

معایب زبان برنامه نویسی SFC

  • دارای محدودیت هایی در مواردی
  • نامناسب برای پروژه هایی با شرایط کنترلی غیر ترتیبی و سطح پایین

3- زبان برنامه نویسی LD

یکی از ساده ترین و قابل فهم ترین زبان های برنامه نویسی پی ال سی، زبان LD یا همان Ladder Diagram است. این زبان شباهت زیادی به مدار فرمان در برق صنعتی دارد و جزو زبان های رایج برنامه نویسی plc محسوب می شود.

زبان برنامه نویسی LD

در این زبان برنامه نویسی پلکانی بخش های ورودی، پردازش و خروجی پی ال سی از چپ به راست نمایش داده می شوند. به خاطر ساده و قابل فهم بودن و درک راحت و نظم ساختاری آسان، زبان لدر در بین متخصصان برنامه نویسی plc محبوبیت زیادی دارد.

مزایای زبان برنامه نویسی LD

  • درک آسان و قابل فهم
  • شباهت زیاد به مدار فرمان
  • طراحی گرافیکی
  • عیب یابی آسان

معایب زبان برنامه نویسی LD

  • ساختار اطلاعاتی ضعیف
  • اختصاص فضای زیادی از صفحه به خود به خاطر گرافیکی بودن
  • دارای برخی از محدودیت ها
  • اجرای کند نسبت به سایر زبان های برنامه نویسی PLC

4- زبان برنامه نویسی FBD

زبان برنامه نویسی FBD یا Function Block Diagram زبانی است که برای کد دهی از شیوه بلوک یا همان دیاگرام استفاده می کند. این زبان برنامه نویس پی ال سی جزو زبان های گرافیکی محسوب می شود که از یکسری بلوک قرار گرفته در کنار یکدیگر استفاده می کند.

زبان برنامه نویسی FBD

این بلوک ها که توسط خطوط قابل اتصال به یکدیگر وصل شده اند، در محل مشخص و جای خود قرار گرفته و هر کدام وظیفه مخصوصی را بر عهده دارند. از آنجایی که زبان برنامه نویسی FBD قابلیت های مختلفی مانند گروه بندی، حجم پایین کد نویسی، درک و فهم آسان و عیب یابی غیر پیچیده ای دارد، از محبوبیت خاصی در بین تولید کنندگان plc برخوردار است.

مزایای زبان برنامه نویسی FBD

  • جلوگیری از تکرار با استفاده از بلوک های چند خط منطقی
  • حجم پایین کد نویسی
  • طراحی گرافیکی
  • عیب یابی آسان
  • امکان گروه بندی

معایب زبان برنامه نویسی FBD

  • بعضی از دستورات به صورت نوشتاری
  • نامناسب برای کارهای متوالی

5- زبان برنامه نویسی ST

پنجمین زبان برنامه نویسی پی ال سی که توسط کمیسیون بین المللی الکترونیک مشخص شده است، زبان برنامه نویسی ST یا Structured Text می باشد. این زبان دارای ساختار متنی بوده که شباهت زیادی به زبان های برنامه نویسی پاسکال، بیسیک و زبان C دارد.

زبان برنامه نویسی ST

زبان اس تی را می توان قوی ترین زبان برنامه نویسی PLC معرفی کرد که منطق های پیچیده ریاضی را نیز می توان با استفاده از آن اجرا کرد. استفاده از این زبان برنامه نویسی نیاز به مهارت و تجربه زیادی دارد و مناسب افرادی است که سطح بالایی در برنامه نویسی دارند.

مزایای زبان برنامه نویسی ST

  • قابل تبدیل به زبان های دیگر
  • سرعت بالای اجرای برنامه ها
  • مناسب برای انجام محاسبات و معادلات ریاضی سخت و پیچیده

معایب زبان برنامه نویسی ST

  • یادگیری و اجرای دشوار
  • عیب یابی پیچیده و سخت
  • نیاز به زمان زیاد برای نوشتن برنامه

نتیجه گیری

زبان برنامه نویسی نقش مهمی در عملکرد پی ال سی دارد. از این رو باید از بهترین زبان استفاده شود. زبان های مختلفی جهت طراحی و تولید PLC توسط شرکت های تولید کننده مورد استفاده قرار می گیرند که هر کدام از قابلیت ها و ویژگی هایی برخوردارند. امیدواریم با استفاده از مطالب ارائه شده توانسته باشید به خوبی با انواع زبان های برنامه نویسی پی الی سی آشنا شوید.

امتیاز دهید


دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

02166577378
02166577378