معرفی انواع ابزار های جوشکاری همراه با عکس
جوشکاری از قدیمی ترین حرفه های صنعتی است که در طول قرن ها تکامل یافته و پیشرفت کرده است. این فرآیند با اتصال دائمی قطعات فلزی، نقش کلیدی در ساخت و ساز، تولید و نیز تعمیرات صنعتی ایفا می کند. با گسترش دانش فنی و تکنولوژی، ابزار های متنوع و پیشرفته ای برای جوشکاری طراحی و ارائه شده اند.
این ابزارها هریک با بهره گیری از منابع انرژی گوناگون همچون لیزر، فراصوت، گرما، الکتریسیته و غیره، قادرند با دقت و کنترل بالا، فلزات را به یکدیگر متصل کنند. کاربرد هر یک بسته به نوع قطعات، ضخامت، جنس فلز و کیفیت مورد نظر می تواند متفاوت باشد. انتخاب صحیح ابزار جوشکاری، نه تنها بر سرعت و راندمان کار، بلکه بر کیفیت اتصالات، ایمنی محیط کار و هزینه های تولید نیز تاثیر گذار است.
در این مقاله، با بررسی جامع، پر کاربرد ترین ابزار های جوشکاری را معرفی کرده و نحوه عملکرد هر یک را مورد بحث قرار دهیم. شناخت این تجهیزات می تواند به انتخاب بهینه ابزار برای کاربرد های مختلف کمک شایانی نماید.
عناوین این نوشته:
انواع ابزار های جوشکاری
- ماسک یا کلاه جوشکاری
- عینک ایمنی
- دستکش و لباس ایمنی جوشکاری
- کپسول آتش نشانی
- آهنربای جوش
- ابزار های اندازه گیری و نشانه گذاری
- تراز
- ضخامت سنج
- سوهان جوشکاری
- گیره ها یا انبر های جوشکاری
- دستگاه برش پلاسما
ماسک یا کلاه جوشکاری
ماسک و کلاه جوشکاری از ابزار های ایمنی ضروری و مهم برای جوشکاران به شمار می روند. استفاده از این ابزار برای محافظت از چشم ها و صورت در برابر نور شدید و پرتو های مضر ناشی از فرآیند جوشکاری کاملا لازم است.
کلاه های جوشکاری انواع مختلفی دارند که از نظر کیفیت و قیمت با یکدیگر متفاوت هستند. با این حال، برای داشتن یک ماسک مناسب و ایمن لزوما نیازی به صرف هزینه های زیاد نیست و می توان با هزینه معقول نیز نمونه های قابل قبولی را تهیه نمود.
یکی از انواع پر کاربرد و توصیه شده کلاه های جوشکاری، نمونه های مجهز به تیره کننده خودکار هستند. این ماسک ها قابلیت تیره شدن خودکار را پس از شروع جوشکاری دارند و به جوشکار این امکان را می دهند تا قبل از شروع کار، بدون مشکل قطعات را مشاهده کند. این ویژگی باعث کاهش خطا در هنگام جوشکاری می شود.
علاوه بر محافظت از چشم ها، کلاه های جوشکاری نقش مهمی در حفاظت از صورت، گردن و بینی جوشکار در برابر جرقه ها و ذرات ساطع شده در هنگام جوشکاری نیز ایفا می کنند.
در مجموع، انتخاب و استفاده از یک ماسک جوشکاری مناسب و با کیفیت می‌تواند تا حد زیادی از آسیب های چشمی و صورت جوشکاران پیشگیری کند.
عینک ایمنی
عینک های ایمنی جوشکاری، تجهیزات ضروری برای حفاظت از چشم ها در برابر خطرات ناشی از این فرآیند هستند. هنگامی که جوشکار در حال کار است، ذرات ریز فلزی و جرقه های آتشین به اطراف پرتاب می شوند. برخورد این ذرات با چشم می تواند منجر به آسیب های جدی از جمله سوختگی، زخم و حتی نابینایی شود. عینک های ایمنی با شیشه های ضد ضربه و ضد خش طراحی شده اند تا از چشم ها در برابر این خطرات محافظت کنند.
علاوه بر این، فرآیند جوشکاری همراه با انتشار اشعه های مضر ماورا بنفش است که می توانند به قرنیه چشم آسیب برسانند. عینک های ایمنی با فیلتر های ویژه این اشعه ها را جذب می کنند و از آسیب به چشم ها جلوگیری می نمایند. استفاده از این عینک ها برای تمام جوشکاران، حرفه ای یا آماتور، الزامی است تا از سلامت بینایی آن ها اطمینان حاصل شود.
دستکش و لباس ایمنی جوشکاری
تجهیزات ایمنی و حفاظتی ضروری برای هر جوشکار، دستکش و لباس جوشکاری است. این وسایل از مواد با کیفیت بالا و مقاوم در برابر حرارت، شعله و ضربه ساخته شده اند تا حداکثر محافظت را در برابر خطرات شغل جوشکاری برای جوشکار فراهم کنند. دستکش های جوشکاری معمولا از چندین لایه پارچه ضخیم و مقاوم تشکیل شده اند که دست ها را در برابر جرقه ها، مواد مذاب فلزی و گرمای شدید محافظت می کنند. لباس جوشکاری نیز عملکرد مشابهی داشته و از بدن جوشکار در برابر همین خطرات محافظت می کند.
انتخاب نوع مناسب دستکش و لباس برای هر جوشکار بسته به نوع کار جوشکاری که انجام می دهد، متفاوت است. دستکش های سبک تر برای جوشکاری های ظریف و نیازمند دقت بیشتر و دستکش های ضخیم تر برای کار های سنگین تر انتخاب می شوند. لباس جوشکاری نیز باید از مواد مقاوم و متناسب با شدت گرما در کارگاه ساخته شده باشد. رعایت موارد ایمنی و استفاده از تجهیزات مناسب، سلامت و امنیت جوشکاران را در هنگام کار تضمین می‌کند.
کپسول آتش نشانی
کپسول آتش نشانی یا همان کپسول اطفاء حریق، یکی از تجهیزات ایمنی ضروری در محیط های کاری پر خطر مانند کارگاه های جوشکاری است. در فرآیند جوشکاری، با وجود جرقه ها، مواد آتش زا و حرارت شدید، خطر آتش سوزی همواره وجود دارد. بنابراین، داشتن یک کپسول آتش نشانی شارژ شده و قابل استفاده در دسترس، الزامی است.
کپسول های آتش نشانی معمولا حاوی مواد خاموش کننده ای مانند پودر خشک، دی اکسید کربن یا هالون هستند که با فشار بالا از کپسول خارج می شوند و آتش را خاموش می کنند. این کپسول ها برای انواع مختلف آتش سوزی از جمله آتش های ناشی از مواد جامد، مایعات قابل اشتعال و تجهیزات برقی مناسب هستند.
در کارگاه های جوشکاری، کپسول های آتش نشانی باید در نزدیکی محل کار و در دسترس قرار داشته باشند تا در صورت بروز آتش سوزی، جوشکاران بتوانند سریعا از آن ها استفاده کنند. علاوه بر این، آموزش صحیح به جوشکاران در مورد نحوه استفاده از این کپسول ها نیز بسیار حائز اهمیت است تا در مواقع اضطراری بتوانند به درستی از آن ها استفاده کنند.
رعایت مسائل ایمنی و داشتن تجهیزات ایمنی مانند کپسول آتش نشانی، از جمله الزامات شغل جوشکاری است که می تواند از بروز حوادث جدی و خسارات جانی و مالی جلوگیری کند.
ابزار های اندازه گیری و نشانه گذاری
هنگام جوشکاری و برش فلزات برای مشخص کردن خطوط برش و اندازه گیری از ابزار هایی مانند سوزن خط کشی، سنگ صابون، سنبه نشان، متر، خط کش و گونیا استفاده می شود. این ابزار ها در دسته ابزار های اندازه گیری و نشنه گداری برای جوشکاری قرار می گیرند.
نکته مهم در استفاده از این ابزار ها این است که باید از مواد و ابزار هایی ساخته شده باشند که در برابر حرارت و شعله مقاوم باشند و در هنگام کار تخریب نشوند. به همین دلیل از سنگ صابون به جای گچ استفاده می شود چرا که گچ در حرارت بالا می سوزد.
نکته دیگر اهمیت دقت در اندازه گیری و برش در کار جوشکاری است. بنابراین استفاده از ابزار دقیق اندازه گیری مانند متر، خط کش و گونیا برای رسیدن به نتیجه مطلوب ضروری است. همچنین ابزار های نشانه گذاری کمک می کنند تا محل برش و ابعاد به درستی مشخص شوند.
تراز
قرارگیری صحیح و دقیق قطعات در موقعیت مناسب، یکی از عوامل تأثیر گذار در کیفیت نهایی کار جوشکاری محسوب می شود. بنابراین استفاده از ابزاری مانند تراز که این امکان را فراهم می کند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
ضخامت سنج
این ابزار برای اندازه گیری ضخامت ورق فلزی یا لوله ها مورد استفاده قرار می گیرد. داشتن اطلاع از ضخامت دقیق قطعه کار، برای انتخاب نوع الکترود، تنظیم جریان مناسب و سایر پارامتر های جوشکاری ضروری است.
ضخامت سنج ها انواع مختلفی دارند که می توانند از روش های گوناگون مانند تشدید امواج فرا صوت، القای میدان مغناطیسی و یا اشعه ایکس برای اندازه گیری ضخامت استفاده کنند. انواع دستی و دیجیتالی آن ها کاربرد بیشتری در جوشکاری دارند.
استفاده از ضخامت سنج دقیق باعث می شود پارامتر های جوشکاری به درستی تنظیم شوند و در نتیجه کیفیت اتصال جوش افزایش یابد. هم چنین از هدر رفت مصالح و افزایش هزینه ها جلوگیری می کند.
سوهان جوشکاری
پس از جوش زدن قطعات، معمولا سطوح اتصالات ناهموار، زبر و دارای برآمدگی هستند. در این شرایط از سوهان جوشکاری برای صاف کردن، هموار سازی و یکدست کردن این سطوح استفاده می شود.
به عبارت دیگر، سوهان ابزاری است برای تمیز کاری و پرداخت نهایی محل های جوش خورده پس از اتمام عملیات جوشکاری. با استفاده از آن می توان زبری ها، ناهمواری ها و برآمدگی های ایجاد شده بر روی سطوح جوش را از بین برد تا سطحی صاف و یکدست حاصل شود.
این کار علاوه بر زیبایی ظاهری، برای عملکرد بهتر قطعه جوش خورده نیز ضروری است. بنابراین سوهان جوشکاری یکی از ابزار های پایانی و مکمل در کار های جوشکاری محسوب می شود.
گیره ها یا انبر های جوشکاری
گیره و انبر از ابزار های پرکاربرد در جوشکاری هستند که کاربرد های متفاوتی دارند. گیره ها برای نگهداشتن و ثابت نگه داشتن قطعات فلزی در کنار یکدیگر در طول انجام عملیات جوشکاری استفاده می شوند. با استفاده از گیره، قطعات به طور محکم در جای خود قرار می گیرند و این امکان را به جوشکار می دهد تا با آرامش و دقت بیشتری کار جوشکاری را انجام دهد. گاهی در یک پروژه به تعداد زیادی گیره نیاز است.
انبر ها برای گرفتن و نگهداشتن الکترود های جوشکاری در حین کار استفاده می شوند. انواع مختلفی از این انبر ها با توجه به ظرفیت جریان الکتریکی که از آن ها عبور می کند، وجود دارد. انبر های جوشکاری معمولا دسته عایق دارند تا جریان الکتریکی را هدایت نکنند. گرفتن صحیح الکترود با انبر، به کیفیت جوشکاری کمک می کند.
در مجموع، هم گیره ها و هم انبر ها برای نگه داشتن قطعات و الکترود ها در جای مناسب در طول فرآیند جوشکاری استفاده می شوند تا عملیات را برای جوشکار آسان کنند و کیفیت کار را بالا ببرند.
دستگاه برش پلاسما
دستگاه برش پلاسما یکی از دستگاه های کاربردی در جوشکاری برای برش قطعات فلزی رسانای الکتریکی مانند آهن، آلومینیوم، فولاد و استیل است.
برش با پلاسما یکی از روش های دقیق و سریع برای برش فلزات در کار های جوشکاری محسوب می شود. در این روش از یک گاز یونیزه شده یا پلاسما با دمای بسیار بالا استفاده می شود که می تواند فلزات را ذوب و برش دهد.
برای استفاده از دستگاه برش پلاسما، نیاز است اطلاعاتی مانند حداقل و حداکثر ضخامت ورق فلزی مورد نظر، ابزار ها و تجهیزات در دسترس و هم چنین ویژگی های محیط کار در اختیار باشد.
مزایای استفاده از برش پلاسما عبارتند از:
- دقت و سرعت بالا در برش
- امکان برش انواع فلزات رسانا
- کیفیت بالای سطح برش
- قابلیت برش فلزات با ضخامت های متفاوت
بنابراین با توجه به دقت، سرعت و کیفیت بالای برش، دستگاه پلاسما یکی از تجهیزات پرکاربرد و مهم در کارگاه های جوشکاری به شمار می رود.
آموزش جوشکاری در مجتمع فنی حرفه ای پایتخت فناوری
آموزشگاه پایتخت فناوری، برگزار کننده رشته های فنی از جمله آموزش جوشکاری، آموزش جوش co2، آموزش جوشکاری آرگون، آموزش بازرسی جوش و… با 30 درصد تخفیف است.
