دستگاه دیاگ چیست و چگونه کار می کند؟
شاید شما هم کلمه دیاگ را بر روی تابلو مکانیکی ها دیده اما آشنایی دقیقی با آن نداشته باشید. دیاگ را می توان جدیدترین روش عیب یابی خودرو در نظر گرفت که از مزایای بسیاری برخوردار است. امروزه تعمیر خودروهای مختلف با استفاده از دیاگ بسیار راحت تر شده است و مکانیک ها دیگر دردسرهای گذشته برای پیدا کردن مشکل خودرو را نخواهند داشت. اگر قصد دارید اطلاعات بیشتری درباره دیاگ بدست آورید، پیشنهاد می کنیم تا انتها همراه با آموزشگاه پایتخت فناوری باشید. می خواهیم به طور جامع و کامل به معرفی دیاگ، نحوه عملکرد، مزایا و هر آنچه که باید در این زمینه بدانید، بپردازیم.
عناوین این نوشته:
دیاگ زدن خودرو چیست؟
شاید ساده ترین تعریفی که برای دیاگ زدن خودرو بتوان ارائه داد این باشد که: «به عیب یابی خودرو با استفاده از کامپیوتر خودرو و دستگاه مخصوص دیاگ، دیاگ زدن گفته می شود».
دیاگ مخفف کلمه دایاگنوستیک (Diagnostic) است که برای عملیات خطایابی خودرو، اطلاعات مورد نیاز را با استفاده از یک دستگاه مخصوص از کامپیوتر خودرو استخراج می کند. در گذشته برای عیب یابی موتور خودرو تعمیرکاران باید دردسر زیادی به جان خریده و قطعات و اجزای مختلفی را باز می کردند و پس از بررسی های طولانی مشکل اصلی پیدا می گشت.
در اوایل دهه 80 تولید کنندگان خودرو به این فکر افتادند که راه چاره ای پیدا کنند تا عیب یابی و پیدا کردن مشکلات خودرو به امری ساده تر تبدیل شود. از این رو کامپیوترها وارد خودروها شدند که می توانستند با استفاده از سنسورهای ماشین اطلاعات بسیار مفیدی را درباره قطعات و اجزای مختلف خودرو ارائه دهند. در صورت بروز هرگونه مشکلی، آن عیب به صورت یک کد بر روی کامپیوتر ذخیره می شود و سپس با استفاده از دیاگ می توان آن کد را خواند و ترجمه کرد و به مشکل پیش آمده پی برد.
نحوه برطرف کردن مشکلات خودرو با دیاگ
دستگاه دیاگ برای اینکه بتواند اطلاعات کامپیوتر خودرو (ECU) را استخراج کند باید از طریق یک کابل مخصوص به درگاهی در خودرو به نام او بی دی (OBD) متصل شود. قبل از سال 1996 نسخه اولیه ای از OBD بر روی خودروها نصب شد که برای اتصال به این درگاه حتما باید کابل مخصوص آن وجود داشت. یعنی برای هر خودرویی یک نوع پورت یا درگاه طراحی شده بود اما بعد از آن زمان خودرو ها به نسخه جدیدتری از پورت OBD مجهز شدند که دیگر می شد به راحتی با هر نوع کابل و دستگاه دیاگی به کامپیوتر آنها متصل شد.
دستگاه دیاگ پس از متصل شدن به کامپیوتر خودرو، با استفاده از سیستم نرم افزاری مخصوص خود، اطلاعات ذخیره شده درون آن را استخراج کرده و به نمایش می گذارد. اگر هر قسمت از خودرو دچار مشکل یا خرابی شده باشد هنگام خواندن کدها مشخص می شود و بدین ترتیب تعمیرکار به راحتی در کمترین زمان ممکن می تواند مشکل را پیدا کند.
اگر خطاهای نمایش داده شده توسط دیاگ به دلیل خرابی فیزیکی قطعه ای در خودرو باشد، تا زمانی که قطعه معیوب تعمیر یا تعویض نشود، این خطا پاک نشده و همچنان نشان داده می شود. اما اگر قطعه ایراد فیزیکی نداشته باشد، دستگاه می تواند خطا را پاک کند. هر چقدر یک خودرو پیشرفته تر باشد و کامپیوتر آن قدرت بیشتری داشته باشد، دستگاه دیاگ اطلاعات بیشتری را می تواند نمایش دهد.
پورت OBD نیز با توجه به نوع خودرو در محل های مختلفی قرار دارد. در برخی از خودروها این پورت در زیر داشبورد یا زیر فرمان قرار گرفته و در برخی دیگر از خودروها این پورت را می توانید در داخل کاپوت پیدا کنید.
دیاگ چه مشکلاتی در خودرو را شناسایی می کند؟
به طور کلی، هر بخش از خودرو که دارای سنسور بوده و ارسال اطلاعات به کامپیوتر را انجام دهد، می تواند در صورت خرابی به وسیله دیاگ زدن تشخیص داده شود. امروزه در خودروهای جدید در بیشتر قسمت های حیاتی مانند موتور، گیربکس، سیستم برقی، بخش سوخت و همچنین دیگر بخش ها سنسورهایی کار گذاشته شده است تا تعمیرکار بتواند با استفاده دیاگ به راحتی عملیات عیب یابی را انجام دهد.
به طور کلی موارد زیر از طریق دیاگ زدن خودرو قابل دریافت هستند:
- ایرادات برقی
- ایرادات مربوط به سنسورها مانند سنسور اکسیژن، سنسور کاتالیزرو، سنسور دریچه گاز، سنسور ترمز ABS
- مشکلات مربوط به باتری
- سرعت فن موتور
- فشار روغن گیربکس
- مشکلات مربوط به شتاب و سرعت خودرو
- دمای آب و وضعیت رادیاتور
- ولتاژ و زاویه دریچه کولر
- وضعیت سیستم تهویه
- وضعیت سیستم کنترل آلودگی هوا
- وضعیت جعبه دنده
- وضعیت ترموستات
- زمان و وضعیت پاشیدن سوخت از انژکتورها
مزایای دیاگ زدن خودرو
مهمترین مزیت دیاگ زدن خودرو، سریع تر شدن فرآیند عیب یابی و تعمیر است. در گذشته مکانیک ها برای تعمیر خودروهایی که مجهز به کامپیوتر نبودند، دردسر زیادی باید متحمل می شدند. در آن زمان اگر خودرویی خراب می شد، تعمیرکاران برای پیدا کردن مشکل اصلی مجبور به باز کردن و بررسی بخش ها و اجزای زیادی می شدند.
بررسی قسمت های مختلف خودرو و عیب یابی و اطمینان پیدا کردن از سلامت یا خرابی قطعات، زمان زیادی را لازم داشت. اما امروزه با دیاگ زدن می توان به راحتی و بدون باز کردن بخش های مختلف در کمترین زمان ممکن پی به مشکلات خودرو برد. در واقع صرفه جویی در زمان را می توان اصلی ترین مزیت دیاگ در نظر گرفت.
علاوه بر این، امروزه از دیاگ زدن برای نشان دادن مقدار کارکرد خودرو نیز استفاده می شود. یکی از مهمترین فاکتورها هنگام خرید ماشین، میزان کارکرد آن است. اگر شما قصد خرید یک ماشین دست دوم را داشته باشید، می توانید با دیاگ زدن متوجه شوید با خودرو چه اندازه یا همان چند کیلومتر رانندگی شده است. حتی برخی از دستگاه های دیاگ دارای قابلیت تشخیص دستکاری کیلومتر خودرو نیز هستند. بدین ترتیب شما می توانید با استفاده از مزیت در برابر فریب های فروشندگان و دلالان متخلف و دروغگو در امان باشید.
چه زمانی نیاز به دیاگ زدن خودرو است؟
به طور کل،ی پس از بروز تغییراتی در وضعیت عملکرد خودرو توصیه می شود با دیاگ زدن متوجه مشکلات احتمالی شوید. گاهی اوقات رانندگان یا تعمیرکاران به خاطر تجربه یا محرز بودن مشکل نیازی به استفاده از دیاگ ندارند اما در بسیاری از موارد دیاگ می تواند بسیار مفید واقع شود.
از مهمترین مواردی که در صورت مشاهده باید با دیاگ زدن عیب یابی خودرو را انجام دهید عبارتند از:
- روشن شدن چراغ هشدار خودرو (چراغ چک)
- مصرف سوخت غیر عادی
- استارت خوردن سخت یا ناقص
- اشکال در تعویض دنده
- کاهش شتاب و قدرت خودرو
- لرزش غیر عادی
- شنیدن صداهای غیر عادی از داخل موتور
- ریپ زدن و درست کار نکردن خودرو
- ضعیف شدن سیستم برقی
- وجود صدا هنگام ترمز گرفتن
معرفی انواع دستگاه دیاگ
به طور کلی، دو نوع دستگاه دیاگ طراحی و تولید شده است که هر کدام از ساختار و ویژگی های مخصوص به خود برخوردار است. با اینکه انواع دستگاه دیاگ همگی به نوعی کدخوان هستند اما نحوه بررسی اطلاعات کامپیوتر خودرو و نمایش دادن آن ها در این دستگاه ها متفاوت است.
دسته اول که با نام اسکنرها شناخته می شوند را می توان پیشرفته ترین مدل دیاگ دانست. این دستگاه حرفه ای و کارآمد بیشتر در نمایندگی خودروهای لوکس و نمایشگاه ها و تعمیرگاه های مجهز و به روز مورد استفاده قرار می گرد. قابلیت های این دستگاه دیاگ بسیار بالا بوده و سرعت و دقت آن در بررسی بخش های مختلف خودرو و عیب یابی عالی است. در این دستگاه اطلاعات به اسکنر مخصوص خودش منتقل شده و از طریق آن با جزئیات فراوان به نمایش در می آید.
نوع دوم دستگاه دیاگ نیز همانند اسکنرها اطلاعات را دریافت می کند اما برای نشان دادن آن ها نیاز به اتصال به کامپیوتر یا موبایل است. به عبارتی دیاگ های معمولی دسته دوم پس از متصل شدن به کامپیوتر خودرو، کدها را با استفاده از بلوتوث یا وای فای به کامپیوتر یا گوشی تلفن هوشمند منتقل می کنند که باید با کمک اپلیکیشن و نرم افزار مخصوصی آن کدها را به نمایش در آورد.
سوالات متداول
1- هزینه دیاگ زدن چقدر است؟
هزینه دیاگ زدن به طور کلی توسط اتحادیه صنف تعمیرکاران خودرو مشخص می شود. اما اکثر تعمیرکاران برای دیاگ زدن هزینه ای دریافت نمی کنند تا بتوانند پس از اطلاع از مشکلات احتمالی مشتریان را ترغیب به ارائه خدمات تعمیرات نمایند و سپس برای حل آن اجرت دریافت کنند.
2- هدف اصلی از دیاگ زدن خودرو چیست؟
با اینکه می توان از دیاگ برای تعیین مقدار کارکرد خودرو هنگام خرید و فروش استفاده کرد اما مهمترین هدف آن، تشخیص مشکلات است. دیاگ زدن بهترین راه برای عیب یابی بخش های مختلف خودرو محسوب می شود که زمان و هزینه کمی را در پی خواهد داشت.
نتیجه گیری
ظهور کامپیوترها در خودروها و به دنبال آنها طراحی و تولید دستگاه های دیاگ، انقلاب بزرگی در زمینه تعمیر خودرو ایجاد کرد. با دیاگ زدن می توان به راحتی مشکلات مختلف را شناسایی کرده و آن ها را برطرف کرد. بد نیست بدانید که کار کردن با دستگاه دیاگ امری ساده نیست و نیاز به آموزش، دانش، تخصص و تجربه می باشد. از این رو توصیه می کنیم اگر می خواهید با دیاگ زدن از وضعیت خودرو خود مطلع شوید، به تعمیرگاه های معتبر و مجاز که از تعمیرکاران حرفه ای و دستگاه های دیاگ پیشرفته استفاده می کنند، مراجعه نمایید.
