معرفی جامع قطعات پکیج و اجزای پکیج ( عملکردشان )

پکیج دیواری یکی از تجهیزات کاربردی در ساختمان های مختلف است که برای تامین آب مورد نیاز جهت سیستم گرمایشی، شستشو، نظافت و پاکیزگی، استحمام و … مورد استفاده قرار می گیرد. پکیج دارای بخش ها و قطعات مختلفی است که هر کدام از ویژگی و وظیفه ای برخوردارند. در این مقاله قصد داریم قطعات پکیج به طور جامع و کامل را داریم تا شما بتوانید با اجزای تشکیل دهنده این دستگاه، نحوه عملکرد و تست هر کدام از آن ها به خوبی آشنا شوید.

قطعات پکیج

• پرشر سوئیچ آب پکیج
• فلوسوئیچ پکیج
• پرشر سویچ هوا پکیج
• پمپ سیر کوله پکیج
• شیر برقی یا شیر سه طرفه پکیج
• بای پس پکیج
• ترانس جرقه زن پکیج
• منبع انبساط پکیج
• سنسور شوفاژ
• شیر گاز پکیج
• برد اصلی
• شیر اطمینان
• سنسور دود
• وریستور
• ترمیستور
• پمپ سیرکولاسیون
• برد کنترل جرقه زدن
• شیر پرکن پکیج
• سنسور حرارتی
• ترموستات حد آب
• فلومتر
• فن تخلیه دود

ما در این بخش به اجزای پکیج بطور کامل پردخته ایم:

1- پرشر سوئیچ آب پکیج

یکی از مهمترین قطعات تشکیل دنده پکیج، پرشر سوئیچ می باشد که به صورت سری و قبل از مبدل حرارتی نصب شده است. این پرشر سوئیچ مدار آب را کنترل کرده و به میزان فشار حساس است. زمانی که فشار نرمال آب کمتر از حداقل مقدار مشخص شده باشد، پرشر سوئیچ اجازه روشن شدن پکیج را نمی دهد.

نحوه تست پرشر سویچ آب

اگر فشار آب مقدار طبیعی باشد و عدد 6.0 را نشان دهد در این صورت به کمک اهم متر مدار برق پرشر سوئیچ را تست می کنیم. بسته بودن مدار به معنی سالم بودن این قطعه و باز بودن آن به معنی معیوب بودن این قطعه است.

2- فلوسوئیچ پکیج

فلوسوئیچ که با نام کلید جریان نیز شناخته می شود، از دیگر قطعات مهم و اصلی پکیج است. این کلید در مسیر آب ورودی به پکیج قرار گرفته و باعث قطع و وصل جریان الکتریکی می شود.

نحوه تست فلوسوئیچ

ابتدا شیر اب گرم مصرفی را باز کرده و با استفاده از اهم متر چک کنید که مدار فلوسوئیچ بسته باشد. حال در صورتی که شیر اب گرم مصرفی بسته شود مدار فلوسوئیچ باید باز گردد در غیر این صورت این قطعه معیوب است.

3- پرشر سویچ هوا پکیج

این قطعه در حقیقت خروجی محصولات احتراق را کنترل می کند. پرشر سوئیچ هوا تنها قطعه ای در پکیج است که طی دو مرحله توسط برد کنترل می شود. برد قبل از روشن کردن فن از باز بودن پرشر سوئیچ اطمینان حاصل می کند و پس از روشن شدن فن مجدد کنترل می کند که مدار پرشر سوئیچ بسته شده باشد. پرشر سوئیچ فن در بالای محفظه احتراق و نزدیک به فن نصب می شود.

نحوه تست پرشر سویچ هوا

از آن جایی که پرشر سوئیچ ها طی دو مرحله کنترل می شوند، برای تست نیز باید دو مرحله را شبیه سازی کرد. دو سیم به پرشر سوئیچ متصل است که آن ها را جدا کرده و دستگاه را روشن می کنیم هنگام روشن بودن فن این دو سیم را به یکدیگر متصل می کنیم و هنگام خاموش بودن فن دو سیم را جدا می کنیم تا جرقه بزند و دستگاه شروع به کار کند. حال اگر با این فرایند پکیج روشن شد پرشر سوئیچ خراب است در غیر این صورت سالم است.

4- پمپ سیر کوله پکیج

این قطعه آب را در مدار گرمایش به حرکت در می آورد و معمولا در مسیر برگشت قرار می گیرد.  به این صورت که پمپ پس از مکش آب از رادیاتور آن را به سمت مبدل اولیه هدایت می کند. آب در مبدل اولیه توسط مشعل گرم می شود و به مبدل ثانویه یا رادیاتور منتقل می شود و هنگامی که سرد شد مجدد وارد پمپ می شود و این مراحل طی می شود تا همیشه آب گرم در دسترس باشد.

نحوه تست پمپ سیر کوله

ابتدا پس از باز کردن پیچ های دو طرف پمپ با کمک پیچ گوشتی روان بودن روتر را امتحان کنید. در همین حالت دستگاه را روی حالت شوفاژ قرار داده و آن را روشن کنید تا از چرخش پمپ اطمینان حاصل کنید. البته هنگام روشن بودن پکیج در حالت شوفاژ باید برق ورودی به پمپ را با کمک اهم متر تست کنید که حتما 220 ولت یا 24 ولت داشته باشد چون ممکن است برق پمپ به دلیل خراب بودن برد قطع باشد.

5- شیر برقی یا شیر سه طرفه پکیج

این قطعه وظیفه تغییر مسیر عبور آب گرم از مدار شوفاژ به مدار آب گرم مصرفی را بر عهده دارد و بیشتر در فصول سرد سال که سیستم گرمایشی پکیج نیاز است مورد استفاده قرار می گیرد. شیر برقی یا شیر سه طرفه پکیج در برخی پکیج ها در مجاورت پمپ روی بلوک برگشت و در بعضی دیگر روی بلوک رفت قرار دارد.

نحوه تست شیر برقی یا شیر سه طرفه

با کشیدن کلیپ نگهدارنده موتور شیر برقی را خارج می کنیم. حال باید پکیج را در حالت های آب گرم مصرفی و آب گرم شوفاژ تغییر وضعیت دهیم. اگر شافت موتور جا به جا شود احتمالا شیر برقی سالم است، در غیر این صورت معیوب است و روی یک حالت ثابت می ماند. یعنی اگر روی حالت شوفاژ باشد در صورت نیاز به آب گرم مصرفی تغییر وضعیت نمی دهد و آب را گرم نمی کند و بالعکس اگر روی حالت آب گرم مصرفی باشد، آب گرم شوفاژ را تامین نمی کند.

6- بای پس پکیج

این قطعه از کم آبی پمپ و سوختن آن جلوگیری می کند. به این صورت که ما بین بلوک رفت و برگشت قرار دارد و در حالت معمول بسته است اما اگر مجرا جریان به هر دلیلی بسته باشد این فنر عقب می رود و آب را از مسیر رفت به مسیر برگشت منتقل می کند تا آب با مکش به پمپ برسد و پمپ کم آب نشود.

نحوه تست بای پس

دستگاه را روی حالت شوفاژ قرار می دهیم و آن را روشن می کنیم. اگر شلنگ های رفت رادیاتور به دلیل وجود آب گرم در آن ها گرم شود بای پس سالم است، در غیر صورت معیوب است. یعنی با وجود روشن بودن شعله پکیج، آب مصرفی رادیاتور ها گرم نمی شود.

7- ترانس جرقه زن پکیج

این قطعه برق 220 ولت را دریافت می کند و با استفاده از آن در اثر ایجاد جرقه شعله را روشن می کند. در حقیقت این قطعه با ایجاد جرقه باعث باز شدن مسیر گاز می شود و تا پایان روشن شدن شعله و تشخیص آن توسط الکترود تشخیص شعله فعال باقی می ماند. ترانس جرقه زن روی شیر برقی گاز و یا زیر محفظه احتراق به بدنه پکیچ وصل می شود.

نحوه تست ترانس جرقه زن

پس از باز کردن درب محفظه احتراق لازم است برق ورودی به ترانس جرقه زن را توسط اهم متر تست کنیم. این امر باید هنگام باز شدن مسیر شیر گاز انجام شود. در صورتی که با رسیدن برق 220 ولت به ترانس جرقه زن و ایجاد شعله دستی پکیج به طور کامل راه اندازی شود می توان نتیجه گرفت که ترانس جرقه زن پکیج خراب شده است.

8- منبع انبساط پکیج

حجم آب هنگام گرم شدن افزایش پیدا می کند یعنی مثلا 300 لیتر آب وقتی به دمای 80 درجه برسد 6 لیتر حجم آن بیشتر می شود. در مدار گرمایش پکیج این حجم آب اضافی داخل منبع انبساط قرار می گیرد. ساده تر بگوییم منبع انبساط در واقع مخزنی است که فشار اضافی آب گرم را کنترل می کند. همچنین، اگر مقدار آب در مدار گردش کم باشد، این مخزن آب مورد نیاز را تامین می کند. این قطعه معمولا در پشت پکیج و بعد از پمپ در مدار یا در کنار محفظه احتراق قرار دارد.

نحوه تست منبع انبساط

درون تیوپ منبع انبساط پکیج فشار هوا وجود دارد که باید بین 0.8 تا 1.2 بار باشد. حال برای تست منبع انبساط لازم است آب داخل منبع تخلیه شود و با استفاده از فشار سنج میزان فشار هوای داخل منبع را اندازه گیری کنید.

9- سنسور شوفاژ

این قطعه دمای آب تنظیم شده توسط کاربر را به برد پکیج منتقل می کند تا به کمک آن با روشن و خاموش شدن شعله، آب به دمای تنظیم شده برسد. این قطعه معمولا در مدار رفت آب گرم و مدار آب گرم مصرفی مونتاژ می شود. سنسور شوفاژ در دو مدل دیواری و غوطه ور در آب موجود است.

نحوه تست سنسور شوفاژ

در دمای 25 درجه محیطی که پکیج در آن قرار دارد، مقاومت دو سر آن را با کمک اهم متر اندازه گیری می کنیم. باید 10 کیلو اهم را نشان بدهد در غیر این صورت سنسور خراب است.

10- شیر گاز پکیج

این قطعه جریان گاز را تنظیم می کند و آن را به شعله می رساند. به عبارت دیگر به طور پیوسته ماژوله کردن شعله یا کوتاه و بلند کردن شعله را به عهده دارد.  این قطعه زیر محفظه احتراق و قبل از منوفیلد گاز مونتاژ می شود تا شلنگ گاز پکیج به آن متصل شود.

نحوه تست شیر گاز

ابتدا شلنگ گاز را از لوله گاز خانه جدا کرده و هنگام جرقه زدن پکیج درون شلنگ فوت کنید. اگر با فوت کردن متوجه شدید که مسیر گاز باز است یعنی شیر برقی گاز دستگاه سالم است، در غیر این صورت خراب است. لازم به ذکر است که حتما ابتدا برق ورودی به شیر برقی گاز را توسط اهم متر تست کنید تا هنگام جرقه زدن مشکل از برق دستگاه نباشد.

11- برد اصلی

برد به عنوان یکی از مهمترین قطعات پکیج وظیفه تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارسال دستورهای لازم برای فعالیت پکیج را برعهده دارد. درواقع برد مانند مغز پکیج عمل کرده و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بر روی برد قطعات مختلفی مانند رله، ترانس تغذیه، فیوز، آی سی و … نصب شده است.

12- شیر اطمینان

از دیگر قطعات پکیج می توان به شیر اطمینان اشاره کرد که حساس به دما و فشار است. زمانی که فشار یا دمای سیستم از حد نرمال بالاتر رود، این شیر باز شده و فشار و دمای اضافی تخلیه می شود. شیر اطمینان یکی از قطعات مهم و جزو بخش های ایمنی پکیج محسوب می شود.

13- سنسور دود

در قسمت بالایی کلاهک تعدیل پکیج قطعه ای به نام سنسور دود تعبیه شده است. این سنسور در زمانی که دودکش به خوبی عمل نکند و خروج گازهای حاصل از احتراق به درستی صورت نگیرند، وارد عمل شده و به برد اطلاعات لازم جهت خاموش شدن پکیج را ارسال می کند.

14- وریستور

وریستور یک نوع مقاومت وابسته به ولتاژ است که جهت محافظت از مدارها و قطعات الکترونیکی در برابر ولتاژ اضافی در پکیج تعبیه شده است.

15- ترمیستور

برای کنترل حرارت پکیج قطعه ای به نام ترمیستور طراحی شده است. این قطعه حساس به درجه حرارت بوده و دارای دو نوع است. ترمیستور با ضریب حرارتی مثبت که مقدار مقاومت آن با افزایش دما بالا می رود و ترمیستور با ضریب حرارتی منفی که مقدار مقاومت آن با کاهش دما کم می شود.

16- پمپ سیرکولاسیون

برای جبران افت فشار آب در مدار گردش در پکیج از قطعه ای به نام پمپ سیرکولاسیون استفاده می شود. این پمپ باعث به جریان انداختن آب می شود.

17- شیر پرکن پکیج

شیر پرکن از دیگر قطعات پکیج است که در مسیر ورود آب سرد به دستگاه قرار دارد و وظیفه آن کنترل آبگیری است. این شیر که دارای دو نوع دستی و اتومات است، با باز شدن، مقدار مشخصی از آب را وارد پکیج می کند.

18- برد کنترل جرقه زدن

این برد وظیفه ایجاد جرقه و کنترل شعله را بر عهده دارد.

19- سنسور حرارتی

سنسور حرارتی که با نام اختصاری NTC شناخته می شود، یکی از قطعات اصلی پکیج است که وظیفه کنترل حرارت آب درون دستگاه را بر عهده دارد. این سنسور که بر روی لوله های مدار گرمایش قرار گرفته است، اجازه افزایش دمای آب به بیشتر از حد مجاز را نمی دهد. سنسور حرارتی در صورت بالا رفتن بیش از حد دمای لوله، باعث خاموش شدن دستگاه برای جلوگیری از بروز مشکلات مختلف می شود.

20- ترموستات حد آب

بر روی لوله آب مصرفی و لوله آب گرمایش پکیج قطعه ای به نام ترموستات حد آب قرار دارد که یک نوع کلید حرارتی است. در صورتی که سنسورهای حرارتی عمل نکنند، این ترموستات جهت جلوگیری از بالا رفتن دمای آب، دستور قطع کردن عملکرد سیستم را به برد اصلی ارسال و باعث خاموش شدن پکیج می شود.

21- فلومتر

در برخی از مدل های پکیج به جای فلوسوئیچ از فلومتر استفاده می شود که به نام دبی سنج نیز معروف است. این قطعه بعد از مسیر ورودی آب نصب شده و دمای آب را تنظیم می کند. درواقع فلومتر میزان شعله را با توجه به سرعت توربینی که در داخل خود دارد، تنظیم می کند و بدین ترتیب دمای آب نیز تنظیم می شود.

22- فن تخلیه دود

در قسمت بالای پکیج و در مسیر دودکش قطعه ای به نام فن وجود دارد که دود های حاصل از احتراق را به بیرون هدایت می کند.

23- مشعل

یکی از مهمترین قطعات پکیج، مشعل است. این قطعه وظیفه مخلوط کردن درست و مناسب گاز و هوا برای تشکیل شعله را برعهده دارد. درواقع مشعل با مکش هوا و ترکیب آن در زمان جرقه زنی موجب ایجاد شعله می شود.

24- مبدل حرارتی

مبدل حرارتی یکی دیگر از بخش ها و قطعات پکیج است که از لوله های مارپیچی برخوردار می باشد. این مبدل در مقابل شعله پکیج قرار گرفته و وظیفه انتقال حرارت شعله به آب درون لوله ها را برعهده دارد.

25- شیر هواگیری

برای خروج هوای اضافی از پکیج، قطعه ای به نام شیر هواگیری تعبیه شده است. این شیر در زمانی که هوای زیادی در دستگاه و آب ورودی تشکیل می شود، وارد عمل شده و فرایند هواگیری را به صورت خودکار و اتوماتیک انجام می دهد. البته در برخی از مدل های قدیمی پکیج ها، شیر هواگیری دستی است.

26- سیستم ضد یخ زدگی

این سیستم از دیگر بخش های مهم پکیج به شمار می رود که وظیفه جلوگیری از یخ زدن پکیج با فعال نگه داشتن مداوم مدار گرمایش را برعهده دارد.

27- مانومتر

مانومتر در واقع همان گیج فشار یا نشانگر مقدار دما و فشار پکیج است که بر روی دیواره دستگاه قرار دارد.

سوالات متداول

1- اصلی ترین قطعات پکیج کدامند؟

تمام قطعات پکیج از اهمیت و وظیفه خاصی برخوردارند. اما بدون وجود برخی از آنها مانند برد اصلی، مشعل، ترموستات، شیر اطمینان و … عملکرد دستگاه به طور کامل دچار اختلال می شود و به اصطلاح پکیج از کار می افتد.

2- برای پیشگیری از خراب شدن قطعات پکیج چه باید کرد؟

بهترین و مهمترین راهکار برای جلوگیری از خرابی قطعات پکیج، انجام سرویس دوره ای به صورت منظم است. استفاده درست و نصب اصولی دستگاه نیز از دیگر عوامل موثر جلوگیری از خراب شدن قطعات پکیج محسوب می شوند.

نتیجه گیری

در این مطلب قطعات پکیج به همراه وظایف و نقش آنها معرفی شدند. این قطعات در کنار یکدیگر موجب عملکرد صحیح پکیج در جهت تولید آب گرم مورد نیاز می شوند. بنابراین، بروز هر گونه مشکل برای هر کدام از آن ها می تواند باعث ایجاد اختلال در پکیج شود. امیدواریم مطالب ارائه شده مفید واقع شوند و بتوانید با مطالعه آنها به خوبی با قطعات و سیستم عملکرد پکیج آشنا شوید.